Soms fiets je door een voor jou onbekende regio en vraag je je misschien af wat de geschiedenis is van dat gebied. Of de historie van een monumentaal pand waar je langsfietst. Heb je interesse in de geschiedenis van een regio, dan is de historische fiets- en wandelroute door Ravenswoud, Appelscha, Appelscha-Boven en Fochteloo een echte aanrader. Het bijzondere van deze route is namelijk dat je tijdens de tocht van ruim 65 km veel te weten komt over de historie van deze dorpen en de diverse bezienswaardigheden die je passeert.
De historische fiets- en wandelroute is opgezet door de dorps- en plaatselijke belangen van Appelscha, Ravenswoud en Fochteloo en initiatiefnemers van Appelscha-Boven. Met subsidies en steun van gemeente, provincie, diverse instanties en aanwonenden/erfeigenaren in de regio is de historische fiets- en wandelroute daadwerkelijk gerealiseerd. Dat is een mooie prestatie, want er is veel te vertellen over de regio.
Geschiedenis van vervening en socialisme
Het gebied van Appelscha, Appelscha-Boven, Ravenswoud en Fochteloo speelde in de 19e eeuw een belangrijke rol in de vervening en socialisme van Nederland. Appelscha was eeuwenlang een kleine boerengemeenschap, ingeklemd tussen de droge zandige heide en het natte veen van het huidige Fochteloërveen. Dat veranderde door de aanleg van de huidige Opsterlandse Compagnonsvaart. Hierdoor werd het turf in het veengebied goed bereikbaar. Duizenden Friese turfstekers kwamen dan ook vanaf 1827 richting Appelscha om in het veen te werken.
Veel arbeiders gingen op of bij het af te graven veen wonen, op de plaats waar nu Ravenswoud ligt. In erbarmelijke omstandigheden, want de sociale-, woon- en voedselsituatie was erg slecht. Rond 1890 bracht de turf minder op door de komst van steenkool. Een roerige periode begon, met veel stakingen en de hongeroproer van 1893. De socialistische politicus Domela Nieuwenhuis sprak in Café Zwart in Appelscha (het huidige eetcafé Hulst) de veenarbeiders moed in. Ook Pieter Jelles Troelstra hield legendarische vakbondsredevoeringen. Het gevolg was dat progressieve liberalen zich gingen bemoeien met de armoede in Friesland en de vervolging van socialisten en arbeiders- en stakingsleiders.
Informatieborden
Tijdens de historische fietsroute zie je in de omgeving veel terug van de periode van de vervening. Maar je komt ook veel te weten over bijzonderheden uit de Tweede Wereldoorlog, de dorpen waar je doorheen fietst en typische dorpsberoepen. Informatieborden markeren alle bijzondere plekken tijdens de fietsroute. De fietsroute is in totaal 65 km. Doordat de routes onderling gekoppeld zijn, is het mogelijk om de historische fietsroute in verschillende delen te fietsen. Dus heb je geen zin om de tocht in één keer te maken, verdeel de route dan over meerdere dagen.
